راهی که پیمودیم

ایدۀ اولیۀ شکل‌گیری مجتمع تربیتی مهرستان در تابستان ۱۳۹۵ در یک سازمان مردم‌نهاد خیریه به نام «مرکز احیاء اندیشه و سیرۀ علوی» در شهر اصفهان شکل گرفت. همه چیز از یک سؤال شروع شد: «جایگاه جنسیت در تربیت چیست و تفاوت‌های جنسیتی چه تأثیری در تربیت دارد؟» دلایل مختلفی وجود داشت که از همان ابتدا بر «تربیت دختران» تمرکز کنیم و به دنبال «طراحی الگویی برای تربیت دختران» باشیم.

باور داشتیم که لازمۀ هر الگوی اجرایی، وجود یک چارچوب نظری مشخص است تا در ابهامات و دوراهی‌ها چراغ راهمان باشد. پس گام اول را در مبانی نظری برداشتیم و دیدگاه خود را در دو موضوع «تربیت» و «جنسیت» روشن ساختیم. در گام بعد، تلاش کردیم در حد بضاعت خود، «الگوی تربیت دختران مبتنی بر گفتمان انقلاب اسلامی» را طراحی کنیم.

به مدد الهی، در سال ۱۳۹۸ این تلاش‌ها به ثمر نشست و چارچوب کلی یک الگوی تربیتی دخترانه شکل گرفت. در گام بعد لازم بود که حاصل این مطالعات و تأملات، در میدان عمل هم سنجیده شود تا نقاط ضعف و قوت آن نمایان و به الگویی تبدیل شود که قابل توسعه و تکثیر در سطح ملّی باشد.

سرانجام تلاش‌ها برای تأسیس یک مدرسۀ دخترانه بر اساس الگوی تربیت دختران به ثمر نشست و اولین گروه از دختران عزیزمان در مهرماه ۱۳۹۹ وارد مقطع پیش‌دبستان شدند. در کنار مدرسه، خانۀ مادر و کودک هم متولد شد تا بستری برای فعال کردن پدرها و مادرها در تربیت کودکان زیر ۶ سال باشد. اسم مجتمع تربیتی را «مهرستان» گذاشتیم تا «مهر» (خورشید) نماد محبت و صمیمت باشد و وقتی در کنار پسوند «ستان» می‌نشیند، تداعی‌کنندۀ یک فضای آرامش‌بخش و دوست‌داشتنی شبیه خانه شود.    

تفاوت‌ها و تمایزها

۱

مجتمع تربیتی مهرستان بر اساس یک طرح پژوهشی تأسیس شده است و یک مجتمع تربیتی دانش‌بنیان محسوب می‌شود.

۲

مبانی نظری تحول بنیادین آموزش و پرورش، مبنای نظری مجتمع تربیتی را تشکیل می‌دهد و مجتمع تربیتی را می‌توان جزو اولین نمونه‌های اجرایی این سند دانست.

۳

واژۀ «زندگی» در عنوان مدرسۀ زندگی مهرستان، برخلاف نمونۀ غربی آن، صرفاً مفهومی مادی و زمینی ندارد؛ بلکه با مفهوم «حیات طیبه» (زندگی پاک) در قرآن قرابت دارد و «ایمان» و «عمل صالح» دو رکن آن محسوب می‌شوند.

۴

مجتمع تربیتی مهرستان در کنار همۀ وجوه مشترک بین دختران و پسران، به عامل جنسیت توجه جدی دارد و آن را در سطح هدفگذاری، طراحی فرصت‌های تربیت، ارزشیابی، محیط یادگیری و… مورد توجه قرار می‌دهد. 

۵

شعار مدرسۀ زندگی مهرستان، «آموختن از زندگی و آموختن برای زندگی» است. نزدیک کردن تجربۀ یادگیری با زندگی واقعی، رسالت اصلی مدرسۀ زندگی مهرستان است و مؤلفه‌های مدرسۀ زندگی مانند تجربۀ عملی، فضای تعاملی و… همگی به دنبال تحقق این شعار هستند.

۶

توجه ویژه به جایگاه خانواده و لزوم هماهنگی خانواده و مدرسه، از دیگر وجوه تمایز مجتمع تربیتی مهرستان است. محفل‌های خانوادگی، شورای خانواده، توانمندسازی خانواده‌ها، جلسات مشاوره، برنامه‌های مادر و کودک و… همگی در جهت پیاده‌سازی مؤلفۀ «خانواده‌محوری» اجرا می‌شوند.

۷

در الگوی مجتمع تربیتی مهرستان توجه ویژه‌ای به مسجد و نقش تربیتی آن شده است. در این نگاه، مسجد نه صرفاً به عنوان مکانی برای نیایش، بلکه به عنوان یک تشکیلات تربیتی در مجتمع تربیتی مهرستان پیش‌بینی شده است.

۸

در ساختار تشکیلاتی مجتمع تربیتی مهرستان به اقتضائات و نیازهای بانوان توجه شده است. یکی از فواید استفاده از روش زوج‌مربی در هر کلاس این است که ضمن استفاده از مزایای کار تیمی، فشار کاری بین مربیان تقسیم شود.

۹

از آنجا که «تربیت تعطیل‌بردار نیست»، مدرسۀ زندگی مهرستان برنامۀ تربیتی خود را به صورت مستمر و یک‌ساله طراحی می‌کند. به علاوه، تقسیم‌بندی مرسوم «برنامه» و «فوق‌برنامه» در مجتمع تربیتی مهرستان جایی ندارد. 

۱۰

جذب در مجتمع تربیتی مهرستان یک فرایند تدریجی است و سعی می‌شود به نحوی صورت بگیرد که کرامت خانواده‌ها حفظ شود.